1988 yılında Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’nden Uluslararası İlişkiler lisans derecesi alan Çavuşoğlu, 1991 yılında New York Long Island Üniversitesi’nde Ekonomi alanında yüksek lisansını tamamlamıştır. 1993’te Ankara Üniversitesi Avrupa Topluluğu Araştırma ve Uygulama Merkezi’nde “Avrupa Birliği Uzmanlığı Programı”nı tamamlamıştır.

1993 yılında Bilkent Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümünde özel öğrenci olarak doktora programına başlamış, Jean Monnet bursuyla 1993-1995 yılları arasında London School of Economics’de (LSE) doktora çalışmasına devam etmiştir.

AK Parti Kurucu Üyesidir. 22., 23. ve 24. Dönem Antalya Milletvekilliği yapmıştır. Ocak-Aralık 2013 döneminde AK Parti Dış İlişkilerden Sorumlu Genel Başkan Yardımcılığı görevini yürütmüştür. Eylül 2012’den bu yana AK Parti Merkez Karar ve Yönetim Kurulu Üyesidir. TBMM Türkiye-ABD ve Türkiye-Japonya Parlamentolararası Dostluk Grubu Başkanlığı yapmıştır.

2003-2014 yılları arasında Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi’nde (AKPM), Başkan Yardımcılığı, Türk Delegasyonu Başkanlığı, Göç, Mülteciler ve Nüfus Komitesi Başkanlığı, Göç Alt Komitesi Başkanlığı, Turizm Kalkınma Alt Komitesi Başkanlığı, Denetim Komitesi, Ekonomik İşler ve Kalkınma Komitesi, Hukuk İşleri ve İnsan Hakları Komitesi, Siyasi İşler ve Demokrasi Komitesi üyelikleri gibi çeşitli görevlerde bulunmuştur. Aynı zamanda, Avrupa Demokratik Grup Başkan Yardımcılığı ve Sözcülüğü görevlerini de üstlenmiştir.

2010-2012 yılları arasında AKPM Başkanlığı’na seçilmiş, bu görevi üstlenen ilk Türk Parlamenter olmuştur. 7 Nisan 2014 tarihinde AKPM Onursal Başkanı unvanı verilmiştir.

27 Ocak 2012 ve 31 Ocak 2014 tarihleri arasında Venedik Komisyonu'nda AKPM'yi temsil etmiştir.

AKPM’deki görevlerinin yanı sıra, 2007-2010 yılları arasında Avrupa Güvenlik ve Savunma Asamblesi (Batı Avrupa Birliği Asamblesi) Türk Delegasyonu Başkanlığı görevini yürütmüştür.

26 Aralık 2013 ve 29 Ağustos 2014 tarihleri arasında Avrupa Birliği Bakanı ve Başmüzakereci olarak görev yapmıştır.

29 Ağustos 2014 tarihinde 62. T.C. Hükümeti’nin Dışişleri Bakanı olarak atanmıştır.

29.08.2014 - 30.08.2015 ve 24.11.2015 - 05.06.2023 tarihleri arasında Dışişleri Bakanı olarak görev yapmıştır.

Mevlüt Çavuşoğlu, İngilizce, Almanca, Japonca bilmektedir. Evli ve 1 çocuk babasıdır.